Wet Herziening partneralimentatie

De Wet Herziening partneralimentatie is door de Eerste Kamer aangenomen en treedt waarschijnlijk per 1 januari 2020 in werking.

Dit zijn de hoofdpunten.

Twaalf jaar wordt vijf jaar

Op dit moment duurt het recht op partneralimentatie in beginsel twaalf jaar, te rekenen vanaf de datum van de echtscheiding. Die hoofdregel verandert: de duur van het recht op alimentatie wordt gelijk gesteld aan de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar. Van alimentatiegerechtigden wordt verwacht dat zij binnen maximaal vijf jaar na een echtscheiding in het eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Dus bij een huwelijk dat vier jaar heeft geduurd, is er gedurende twee jaar recht op alimentatie. En bij een huwelijk dat twaalf jaar heeft geduurd, is dat vijf jaar.

Drie uitzonderingen

Er zijn drie belangrijke uitzonderingen op de hoofdregel, bedoeld voor kwetsbare groepen alimentatiegerechtigden. Van deze groepen kan niet worden verwacht binnen vijf jaar na de scheiding financieel zelfstandig te zijn. Voor hen geldt daarom een langere alimentatietermijn van maximaal tien of twaalf jaar.

Eerste uitzondering: alimentatiegerechtigde dichtbij de aow-leeftijd

Wanneer partijen op het moment van het echtscheidingsverzoek langer dan vijftien jaar zijn getrouwd en de alimentatiegerechtigde maximaal tien jaar is verwijderd van haar/zijn AOW-leeftijd, duurt het recht op partneralimentatie tot aan die AOW-leeftijd. De maximale alimentatieduur is hier dus tien jaar.

De achterliggende gedachte is duidelijk: het gaat hier om relatief lange huwelijken waarbij de alimentatiegerechtigde – dat zal meestal de vrouw zijn – niet ver is verwijderd van de pensioenleeftijd.

Tweede uitzondering: alimentatiegerechtigde geboren op/voor 1 januari 1970

Wanneer partijen op het moment van het echtscheidingsverzoek langer dan vijftien jaar zijn getrouwd en de alimentatiegerechtigde is op of voor 1 januari 1970 geboren, dan is er recht op tien jaar alimentatie in plaats van vijf jaar.

Het gaat hier om een overgangsregeling voor hen die op 1 januari 2020 ouder zijn dan vijftig jaar. De groep waarvoor deze regeling geldt wordt met het verstrijken van de tijd logischerwijs steeds kleiner.

Derde uitzondering: kinderen jonger dan twaalf jaar

Als de kinderen die uit het huwelijk zijn geboren nog niet allemaal twaalf jaar zijn, duurt het recht op alimentatie net zolang totdat het jongste kind twaalf jaar wordt. De maximale alimentatietermijn is hier dus twaalf jaar.

De achterliggende gedachte is helder: wanneer de kinderen naar de middelbare school gaan wordt ook de verzorgende ouder geacht fulltime te kunnen (gaan) werken.

Hardheidsclausule

In de nieuwe wet staat een hardheidsclausule. Dat wil zeggen: wanneer de nieuwe regels volstrekt onredelijk uitpakken, kan de rechter de alimentatietermijn verlengen.

Er zijn diverse voorbeelden genoemd van situaties waarin de rechter de hardheidsclausule kan toepassen. Bijvoorbeeld: de alimentatiegerechtigde heeft de zorg voor een ziek of gehandicapt kind of is mantelzorger voor andere familieleden. Of: de alimentatiegerechtigde is voor of tijdens het huwelijk arbeidsongeschikt geworden.

Verandert er verder nog iets?

Verder blijven de regels ongewijzigd. Ook de berekeningssystematiek van partneralimentatie blijft dus hetzelfde.

Wanneer gaan de nieuwe regels gelden?

De nieuwe wet wordt waarschijnlijk op 1 januari 2020 van kracht.

Voor wie geldt de wet?

De nieuwe wet is alleen toepassing op ‘nieuwe’ gevallen. Dat wil zeggen: wanneer het verzoekschrift tot echtscheiding is ingediend na 1 januari 2020 of wanneer partijen na deze datum samen afspraken maken over de partneralimentatie.