ww
De Advocaat-Generaal van de Hoge Raad heeft gesproken! Het kindgebonden budget moet de draagkracht van de alimentatiegerechtigde verhogen. En dus niet de behoefte van de kinderen verlagen. Dit advies wijkt af van de huidige TREMA-normen. Het wachten is nu op een definitieve uitspraak van de Hoge Raad. Intussen blijft de onzekerheid. Heel vervelend voor de rechtspraktijk, maar echt onacceptabel voor de mensen die er het meest direct mee te maken hebben: de ouders die alimentatie krijgen of moeten betalen.
Waar gaat het over?  
Kernvraag is: hoe moet het kindgebonden budget (KGB) worden verwerkt in de berekening van kinderalimentatie? Moet het in mindering worden gebracht op de behoefte van de kinderen? Of moet het worden opgeteld bij de draagkracht van degene die alimentatie ontvangt? Deze vraag speelt sinds 1 januari van dit jaar, toen het KGB vooral voor alleenstaande ouders fors werd verhoogd.
Het verschil tussen beide benaderingen is groot, vooral als degene die alimentatie moet betalen een (veel) hoger inkomen heeft dan degene die de alimentatie ontvangt. Als het KGB in mindering komt op de behoefte van de kinderen, leidt dit logischerwijs direct tot een lagere alimentatie. Bij een hoog KGB kan dit ertoe leiden dat er geen of nauwelijks alimentatie meer hoeft te worden betaald. Als daarentegen het KGB wordt opgeteld bij het inkomen van de alimentatieplichtige, dan is de invloed op de alimentatie veel minder groot.
Voorbeeld
Twee gescheiden ouders, de twee kinderen verblijven grotendeels bij de moeder die een inkomen heeft op bijstandsniveau. De moeder is alleenstaand en ontvangt een KGB inclusief alleenstaande ouderkop van zo’n € 400 per maand. De vader heeft een modaal inkomen met een draagkracht voor kinderalimentatie van zo’n € 400 per maand. De behoefte van de kinderen is in totaal € 500. Als het KGB in mindering moet komen op de behoefte, resteert er (slechts!) een behoefte van € 100. Die moet naar rato van hun draagkracht over beide ouders worden verdeeld. En dus gaat de vader, ondanks dat hij zo’n € 400 aan draagkracht heeft, minder dan € 100 alimentatie betalen.
Wanneer daarentegen het KGB bij het inkomen van de moeder wordt opgeteld, zien we een heel ander plaatje. De moeder krijgt iets meer draagkracht. De behoefte van € 500 moet vervolgens naar rato van hun draagkracht over beide ouders worden verdeeld. In dit geval moet de vader met een groot deel van zijn draagkracht bijdragen.
Discussie en onzekerheid
Er is veel discussie over dit onderwerp.
In de TREMA-normen – dit zijn de normen die rechters gebruiken om de alimentatie te berekenen – staat dat het hele KGB in mindering moet worden gebracht op de behoefte van de kinderen. Maar: rechters in Den Haag en Amsterdam hielden zich daar dit jaar niet aan en telden in elk geval een deel van het KGB (de alleenstaande ouderkop) op bij de draagkracht van de alimentatiegerechtigde.
De Tweede Kamer stelde vragen aan Minister Asscher, maar zijn antwoorden gaven geen duidelijkheid. De Minister zei: beide methoden zijn mogelijk, de rechter moet maar beslissen.
Toen werden zgn. préjudiciële vragen aan de Hoge Raad gesteld. Dat betekent dat de hoogste rechter in Nederland deze principiele knoop moet doorhakken. Maar voordat de Hoge Raad een uitspraak doet, komt er altijd eerst een advies van de Advocaat-Generaal van de Hoge Raad. Dat advies is openbaar. Meestal volgt de Hoge Raad dat advies, maar niet altijd.
Het advies van de AG 
De AG vindt: het hele KGB – en dus niet alleen de alleenstaande ouderkop – moet de draagkracht van de alimentatieplichtige verhogen en niet de behoefte van de kinderen verlagen. De AG legt ook uit waarom. Kort samengevat:
  • Beide ouders zijn op grond van de wet verplicht om (financieel) voor hun kinderen te zorgen.
  • De ene ouder mag niet méér profiteren van een overheidsbijdrage dan de andere ouder.
  • Het KGB is een inkomensondersteunende maatregel en is niet bedoeld om de kosten van een individueel kind te dragen.
Het wachten is nu op de Hoge Raad en die uitspraak zal nog wel even (maanden?) op zich laten wachten.
En nu?
Een ding is zeker: als de Hoge Raad dit advies zou volgen, kan dit consequenties hebben voor veel bestaande gevallen en niet alleen de alimentaties die dit jaar zijn vastgesteld. Het KGB wordt namelijk al enkele jaren in mindering gebracht op de behoefte van de kinderen. Dat hierover pas dit jaar discussie is ontstaan, komt doordat het KGB toen fors is verhoogd. Als de Hoge Raad het advies van de AG volgt dan zouden dus alle kinderalimentaties waarbij het KGB in mindering is gebracht op de behoefte van de kinderen in aanmerking komen voor een herberekening. Tenzij we weer gaan afspreken dat de nieuwe regel alleen geldt voor nieuwe en niet voor bestaande gevallen.
Het blijft intussen allemaal onzeker. Wij houden u via deze blog op de hoogte. Als u vragen heeft over dit lastige onderwerp, kunt u ons altijd bellen of (vrijblijvend) ons spreekuur bezoeken.
Hier leest u de volledige conclusie van de AG.
Zie ook onze eerdere berichten:
kinderalimentatie en kindgebonden budget
update kinderalimentatie