Schulden en de beperkte gemeenschap van goederen

Trouwde u ná 1 januari 2018, dan ben u in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd, tenzij er huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt.

Een beperkte gemeenschap van goederen wil zeggen: alleen schulden die tijdens het huwelijk zijn ontstaan en de gezamenlijke schulden die vóór het huwelijk al bestonden, vallen in de gemeenschap. Alle schulden die vóór het huwelijk op naam van een van de partners zijn aangegaan, blijven buiten de gemeenschap.

Schulden die buiten de beperkte gemeenschap vallen

Schulden gerelateerd aan het privévermogen van een van de partners, blijven ook buiten de gemeenschap. Dat doet zich voor wanneer een van de partners privévermogen heeft (denk aan een erfenis verkregen onder uitsluitingsclausule ) en schulden is aangegaan gerelateerd aan dat vermogen. Bijvoorbeeld: een van de partners heeft een vakantiewoning geërfd onder ontsluitingsclausule en heeft voor de verbouwing daarvan een hypotheek genomen. Die hypotheekschuld is een privéschuld.

Ook zogenaamde verknochte schulden, ook wel hoogstpersoonlijke schulden genoemd, vallen niet in de gemeenschap. Een schuld is echter haast nooit hoogstpersoonlijk. Lees hier meer over dit onderwerp.

Schulden en echtscheiding

Als u gaat scheiden en u bent in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd, moet die gemeenschap worden verdeeld. Dat geldt ook voor de schulden die in die gemeenschap vallen. Er kunnen schulden zijn die op uw naam staan, op naam van uw partner of op beider naam.

Hoe moeten die schulden worden verdeeld? Bent u bij scheiding ook aansprakelijk voor de schulden op naam van uw ex? En kunnen schuldeisers van uw ex ook bij uw vermogen komen?

Aansprakelijkheid, draagplicht en verhaal

Het onderwerp schulden is ingewikkeld, omdat er verschil is tussen:

  • de aansprakelijkheid voor schulden jegens schuldeisers,
  • de onderlinge draagplicht van de partners, en
  • de verhaalsmogelijkheden van schuldeisers op het vermogen van de partners.

We gaan per onderwerp kijken wat de regels zijn, zowel tijdens het huwelijk en bij scheiding.

Schulden en scheiding: een kwestie van aansprakelijkheid, draagplicht en verhaal.

Aansprakelijkheid tijdens het huwelijk

Aansprakelijk voor een schuld is de debiteur, degene die de schuld is aangegaan. Aansprakelijkheid is iets wat geldt ‘naar buiten’; het betreft de relatie tot u en de schuldeiser.

Tijdens het huwelijk bent u alleen aansprakelijk voor de schulden die u zelf of samen met uw partner bent aangegaan en niet voor de schulden op naam van uw partner. Bijvoorbeeld: u koopt een auto. Als u niet betaalt, kan de verkoper u – en dus niet uw partner – aanspreken en eventueel voor de rechter dagen. Er geldt alleen een uitzondering voor schulden in verband met de kosten van de huishouding; daarvoor bent u beiden volledig aansprakelijk, dus ongeacht wie de schuld is aangegaan.

Aansprakelijkheid bij scheiding

Maar wanneer u gaat scheiden verandert er iets: nadat het echtscheidingsverzoek is ingediend, bent u allebei volledig aansprakelijk voor alle gemeenschapsschulden, dus ook voor de schulden op naam van uw partner. Deze regel is ter bescherming van de schuldeisers: zij krijgen er een optie bij, zij kunnen niet één maar twee partijen aanspreken. Voor de duidelijkheid: deze uitbreiding van de aansprakelijkheid geldt alleen voor de schulden in de gemeenschap van goederen; u wordt dus niet aansprakelijk voor de privéschulden van uw partner.

Draagplicht bij scheiding

De draagplicht voor een schuld is iets tussen uw en uw partner. De schuldeiser staat daar helemaal buiten. De draagplicht bepaalt wie van u in welke verhouding een schuld moet dragen. De draagplicht voor schulden wordt vaak pas een onderwerp als u gaat scheiden. Immers, dan moeten alle schulden in kaart worden gebracht en verdeeld.

Voor gemeenschapsschulden geldt dat u elk voor de helft draagplichtig bent, dus ongeacht op wiens naam de schulden staan. Privéschulden moeten (uiteraard) worden gedragen door degenen die de schuld is aangegaan.

Wat nu als bij echtscheiding blijkt dat de gemeenschap meer schulden bevat dan bezittingen en er dus niet genoeg gemeenschapsvermogen is om alle schulden van te betalen? Blijft dan toch voor het resterende deel van de schulden de fiftyfifty draagplicht gelden? Het antwoord is: ja, tenzij dat onredelijk zou zijn. Óf dat onredelijk uitpakt, hangt af van de omstandigheden van het geval. Bijvoorbeeld: als een van de partners allerlei schulden is aangegaan terwijl de ander daar niets van wist, kan het onredelijk zijn dat die ander toch mee moet betalen.

Als u gaat scheiden mag u in het echtscheidingsconvenant een afwijkende (dus anders dan fiftyfifty) verdeling van de gemeenschapsschulden afspreken, maar daarover moet u het wel samen eens zijn. En let op: een afwijkende verdeling kan (ongewenste) fiscale consequenties hebben.

Verhaal tijdens het huwelijk

Verhaal wil zeggen: op welk vermogen mag een schuldeiser zich verhalen?

Voorbeeld: uw partner met wie u in beperkte gemeenschap van goederen bent getrouwd, heeft tijdens het huwelijk een auto gekocht. Hij – en niet u – is dan aansprakelijk jegens de schuldeiser. Maar stel, de partner betaalt de koopprijs niet. Deze schuld valt in de gemeenschap. De schuldeiser mag zich dan verhalen op 1) het gemeenschapsvermogen en 2) het privévermogen van de partner. Het kan dus zijn een schuldeiser beslag legt op uw salaris (dat is immers gemeenschapsvermogen) om een schuld van uw partner te innen. En wanneer een gemeenschapsschuld wordt voldaan uit het privévermogen van de partner-schuldenaar, heeft diegene recht heeft op een vergoeding uit de gemeenschap, namelijk voor de helft van het bedrag dat hij privé heeft betaald.

Een ander voorbeeld: uw partner heeft een voorhuwelijkse schuld die dus privé is gebleven. Ook hier mag de schuldeiser zich verhalen op én het gemeenschapsvermogen én het privévermogen van de partner. Maar let op: als een privéschuldeiser verhaal neemt op een gemeenschappelijk goed, dan komt hem alleen de helft van de opbrengst toe. De andere helft gaat naar de ándere partner en valt voortaan buiten de gemeenschap. Ook heeft die andere partner het recht om het betreffende goed over te nemen tegen betaling van de helft van de waarde ervan aan de schuldeiser. Dus stel de schuldeiser wil verhaal nemen op de gemeenschappelijke auto, dan mag die andere partner de auto overnemen tegen betaling van de helft van de waarde van de auto aan de schuldeiser. De auto is dan niet langer gemeenschappelijk, maar gaat tot het privévermogen van die andere partner horen.

Verhaal bij scheiding

Zoals gezegd wordt u bij echtscheiding aansprakelijk voor álle gemeenschapsschulden, dus ook die op naam van uw partner. Betekent dit dat de schuldeisers van uw partner zich na de scheiding en nadat de gemeenschap is verdeeld, kunnen verhalen op al uw bezittingen? Het antwoord luidt: nee, als de gemeenschap van goederen eenmaal is verdeeld, mogen de schuldeisers van uw ex-partner zich alleen verhalen op dat wat u uit de verdeling heeft gekregen. Voorbeeld: u gaat scheiden. Aan gemeenschappelijke bezittingen is er 20.000 euro. Aan gemeenschapsschulden is er 80.000 euro en de schulden zijn aangegaan door uw ex-partner. Bij de scheiding wordt u automatisch aansprakelijk voor de schulden van 80.000 euro, maar de schuldeiser heeft alleen verhaal op 10.000 euro (de helft van de bezittingen) die u uit de verdeling heeft gekregen. Maar let op: u en uw ex-partner zijn onderling fiftyfifty draagplichtig voor de schuld.

Samenvatting

Als u in beperkte gemeenschap van goederen bent getrouwd, komen bij scheiding de helft van alle gemeenschapsschulden voor uw rekening. Mocht er te weinig gemeenschapsvermogen zijn om de schulden van te betalen, geldt voor de resterende schulden ook een fiftyfifty draagplicht, tenzij dat niet redelijk is.

U wordt door de scheiding automatisch aansprakelijk voor alle gemeenschapsschulden, dus ook die van uw partner. Maar schuldeisers van uw partner kunnen zich alleen verhalen op datgene wat u uit de verdeling heeft gekregen.

Complex

Al met al een complex verhaal, schulden en echtscheiding. Wilt u meer weten, of u heeft een concrete vraag, bel of mail met Hedy Bollen, wij helpen u graag.


De informatie op deze website is uitsluitend bedoeld als algemene informatie en er kunnen geen rechten aan deze informatie worden ontleend. Wij doen ons best om de informatie op de site actueel te houden, maar wij staan niet in voor de juistheid en volledigheid daarvan en aanvaarden ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van gebruik van informatie op de site.