Hondenzaken

Bij echtscheiding ruziën mensen het hardst om wat hen het meest dierbaar is. Vaak zijn dat de kinderen. Maar soms gaat het om dat andere, eigensoortige gezinslid. Inderdaad, de hond. En lopen de emoties zo hoog op dat partijen in de rechtszaal eindigen.

Een dier is geen ding

Tegenwoordig staat expliciet in de wet dat dieren geen dingen zijn, maar levende wezens met gevoel. Dat geeft de rechter ruimte om verder te kijken dan de regels die gelden voor eigendom en rekening te houden met het belang van het dier. Dat rechters daar heel verschillend mee omgaan, laten de volgende twee uitspraken zien.

Zaak 1: de hond Baron

Hoofdrolspeler: een jonge Duitse dog met de aansprekende naam Baron. Barons baasjes zijn gescheiden en in het scheidingsconvenant staat dat Baron wordt toebedeeld aan baasje A.

Maar baasje A wordt ziek en kan daardoor minder goed voor Baron zorgen; zeker is dat hij Baron op dat moment te koop aanbiedt op Marktplaats. Baasje B vindt dat maar niks en haalt Baron – zonder toestemming van baasje A – weg bij A. Baasje A accepteert dat niet en daagt B voor de Almelose kortgedingrechter. A eist Baron terug.

Koude kermis

Wie verwacht dat de rechter kijkt naar wat het beste voor de hond zou zijn, komt van een koude kermis thuis. Deze rechter toetst louter zakelijk: wie is eigenaar (baasje A), zijn er later andere afspraken gemaakt (nee), heeft A soms afstand gedaan van Baron (nee). De rechter besluit:

‘Aan een afweging van de belangen van partijen en Baron wordt echter niet toegekomen. Het gaat in dit kort geding om een eigendomskwestie, niet om het belang van de hond.’

Pardon? Niet om het belang van de hond? Waarom niet? De wet biedt die ruimte echt wel. Sterker, moét het belang van de hond niet zwaar meewegen, waar gesteld wordt dat er niet goed voor de hond wordt gezorgd? Deze rechter ziet dat anders en overweegt dat als B van mening is dat A niet meer goed voor Baron kan zorgen, hij zelf ‘daarop gerichte maatregelen’ kan nemen.

O ja? Welke maatregelen zijn dat? De Dierenbescherming of Dierenpolitie grijpen pas in als het echt niet langer kan. Daar wil je niet op wachten als je van je dier houdt.

Zaak 2: een franse bulldog

Alweer: de baasjes zijn verwikkeld in een complexe scheiding en subject van strijd is ditmaal een drie jaar oude franse bulldog.

De Limburgse rechter pakt het heel anders aan. De ruziënde partijen roepen om het hardst veel van de hond te houden, maar geen van beiden rept over het belang van het dier. Daarom gaat de rechter daar zelf maar over nadenken en geeft partijen een aandoenlijke les in hondenwelzijn. Hij houdt het strijdende koppel voor dat hun bulldogje een vrolijk, aanhankelijk wezen is dat veel aandacht nodig heeft en niet bestand is tegen een onvriendelijke behandeling. ‘De scheiding van zijn baasjes moet voor hem dan ook een hard gelag zijn geweest’, aldus de rechter.

Hartverwarmende uitspraak

Omdat (nog) niet vaststaat welk baasje de eigenaar is, beslist de rechter dat dit bulletje voorlopig de ene week bij de het ene baasje en de andere week bij de ander mag blijven. En als het aan de rechter ligt, dan zorgen de baasjes dat dit zo blijft. De rechter overweegt: ‘Met een leeftijd van drie jaren heeft [hond] het grootste gedeelte van zijn hondenleven nog voor de boeg en de mogelijkheid om [hond] tot aan zijn dood onverdeeld te laten, is dan een aantrekkelijk perspectief.’

Een hartverwarmende uitspraak. Zo kan het dus ook.

Ons denken over dieren verandert. Langzaam, maar wel zeker.