TV-programma De Monitor over vechtscheiding

Afgelopen zondagavond. Het tv-rogramma De Monitor had als thema vechtscheidingen. De start beloofde veel: ‘Waarom lopen steeds meer echtscheidingen zo uit de hand?’ en ‘Wat kunnen we daaraan doen?’

Van een onderzoeksjournalistiek programma verwacht je in zo’n geval meer dan de gebruikelijke rondgang langs betrokken partijen. En ook dat er fatsoenlijk en verstandig wordt omgegaan met de privacy en emoties van betrokkenen.

Helaas.

We zagen – naast een hinderlijk in beeld zijnde presentator – het geijkte rijtje geïnterviewden. Een ervaringsdeskundige puber, een rechter, een wetenschapper, een hulpverlener, een wanhopige vader. We hoorden dat scheiden soms net oorlog is. En dat – zoals bekend – het ouderschapsplan een onzalig idee is geweest dat de zaken alleen maar op scherp heeft gezet.

Tenenkrommend

Ronduit tenenkrommend was de manier waarop een vader, die geen contact meer met zijn kinderen had, werd geportretteerd. Om de privacy van de kinderen te beschermen, noemen we zijn achternaam niet. Wat nou privacy? De man kwam vol herkenbaar in beeld en mocht in zijn eigen huis de (onbewoonde) kamers van zijn kinderen laten zien.

Men liet de vader vertellen dat de voogd van zijn onder toezicht gestelde kinderen brieven censureerde. Brieven van de vader aan zijn kinderen. Hij las voor: Pappa mist jullie vreselijk en denkt de hele dag aan jullie. Van de voogd mocht hij dat niet schrijven, omdat dit te veel psychische druk op zijn kinderen zou leggen. De vader begreep het nog steeds niet. De presentator van de Monitor ook niet, ben ik bang.

Pilot rechtbank

Interessant was de rechter die vertelde over de pilot bij de rechtbank Breda, waarbij kinderen tijdens het scheidingsproces een bijzonder curator toegewezen krijgen. En dan niet zoals voorheen in de persoon van een advocaat, maar een orthopedagoog. De eerste resultaten zijn veelbelovend.

Kijk, hier had ik nou graag meer over gehoord. En over al die andere ideeën die worden ontwikkeld om het fenomeen vechtscheiding te temperen. Waarbij overigens de meest nuchtere grondgedachte te vinden is in het recente visiedocument van De Rechtspraak:

‘Er zullen altijd ouders blijven die vechten, die onmachtig zijn hun gedrag te veranderen en elke oplossing afwijzen, en dat ook zullen blijven doen, los van de omstandigheden die rondom hen gecreëerd worden. Het probleem van de “vechtscheiding” is in die zin onoplosbaar.’

Ook dat mag wel eens worden gezegd.

Knel

Het meest bleef mij bij dat mini-fragmentje, van de vader met zijn gecensureerde brief. Het maakte pijnlijk zichtbaar hoe complex zo’n scheiding is. Omdat het in de kern om emoties gaat. Krenkingen. En hoe iedereen knel komt te zitten. Kinderen voorop, maar ouders en umfeld net zo goed.

Echtscheiding is in nog geen tien jaar tijd vechtscheiding gaan heten. Dat blijft bijzonder (naar). Maar De Monitor kan beter iets anders monitoren.

Een beter programma over (v)echtscheiden is de uitzending van Zembla uit 2013.